Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος
+Ἐπισκόπου Διονυσίου Λ. Ψαριανοῦ[1]
Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος
εἶναι δεισιδαίμονας μᾶλλον παρὰ πιστός· φίλαυτος μᾶλλον καὶ φιλόσαρκος παρὰ
φιλάλληλος καὶ φιλόθεος· ἐπαναστατημένος μᾶλλον καὶ ἀπειθάρχητος παρὰ φιλόνομος
καὶ φιλελεύθερος· ἀνατροπέας μᾶλλον καὶ καταστροφικὸς παρὰ συντηρητὴς καὶ οἰκοδόμος.
Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἄνθρωπος τῆς φυγῆς. Φεύγουν οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τὸ
χωριό τους, φεύγουν ἀπὸ τὸν τόπο τους, φεύγουν ἀπὸ τὴν πατρίδα τους, θέλουν νὰ
φύγουν ἀπὸ τὸν πλανήτη τους, φεύγουν ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους· ἐγκαταλείπουν τὸν ἀγώνα,
παραιτοῦνται ἀπὸ τὸ χρέος. Καιρὸς φυγῆς καὶ λιποταξίας εἶναι ὁ καιρός μας... Ὁ
σύγχρονος ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἄνθρωπος τῆς ἀγωνίας καὶ τοῦ φόβου. Φοβεῖται καὶ ἀγωνιᾶ
ἐνώπιον τοῦ θανάτου, ἐπειδὴ δὲν πιστεύει στὴ ζωή· φοβεῖται καὶ ἀγωνιᾶ ἐνώπιον τῶν
ἔργων του, τῆς Ἐπιστήμης καὶ τῆς Τεχνικῆς, ἐπειδὴ δὲν ἔχει ἀγάπη· φοβεῖται καὶ ἀγωνιᾶ
ἐνώπιον τοῦ μέλλοντος, ἐπειδὴ δὲν ἔχει ἐλπίδα... Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος δὲν
γνωρίζει τὸ δρόμο τῆς λύτρωσης, ἐπειδὴ δὲν ἔχει τὴν αἴσθηση τῆς ἁμαρτίας. Καὶ εἶναι
τραγικὸς μέσα στὸ φόβο καὶ τὴν ἀγωνία του, μή ἔχοντας ἄνοιγμα καὶ διέξοδο πρὸς
τὴ λύτρωση. Πνίγεται καὶ χάνεται, διαλύεται καὶ πεθαίνει μέσα στὸ ζοφερὸ σκότος
τῆς ἐξαφάνισης καὶ τοῦ θανάτου.
......................................................................................
Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος
εἶναι ὁ ἄνθρωπος τῆς μεγάλης δύναμης καὶ τῆς μεγάλης ἀδυναμίας. Δύναμή του εἶναι
ἡ Ἐπιστήμη καὶ ἡ Τεχνική, ἀδυναμία του εἶναι ἡ ἔλλειψη ἤθους· δύναμή του εἶναι ἡ
ἐξειδικευμένη γνώση, ἀδυναμία του εἶναι ἡ ἔλλειψη ἐποπτείας· δύναμή του εἶναι ἡ
κυριαρχία του ἐπὶ τοῦ φυσικοῦ κόσμου, ἀδυναμία του εἶναι ἡ ἠθικὴ ὑποτονία· δύναμή
του εἶναι ἡ ὑλικὴ ἐπάρκεια, ἀδυναμία του εἶναι ἡ πνευματική του πενία. Γιὰ τὸ
σύγχρονο ἄνθρωπο συμβαίνει ὅ,τι εἶναι γραμμένο στὴν Ἀποκάλυψη τοῦ ἁγίου Ἰωάννη·
«Ὄνομα ἔχεις ὅτι ζῇς καὶ νεκρὸς εἶ»... Ὁ
σύγχρονος ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἄνθρωπος τοῦ ὑλικοῦ κόρου, τῆς χωρὶς μέτρο καὶ ὅριο
πλησμονῆς· τὸν ἐμπνέουν καὶ τὸν κατευθύνουν «ἡ
ἐπιθυμία τῶν ὀφθαλμῶν καὶ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκὸς καὶ ἡ ἀλαζονεία τοῦ βίου». Ἡ
γῆ παράγει ὅσα ποτὲ δὲν παρῆγε καὶ ἡ βιομηχανία κατεργάζεται ὅσα ποτὲ οἱ ἄνθρωποι
δὲν εἶχαν στὴ διάθεσή τους ἀγαθά. Κι ὅμως ὑπάρχει πρόβλημα τῆς ἐποχῆς ὀξύτατο,
τὸ κοινωνικὸ πρόβλημα. Αὐτὸ τὸ πρόβλημα εἶναι κυρίως αὐτὰ τὰ τρία· τὸ ψωμί, τὸ ἔνδυμα,
ἡ στέγη. Ὑπάρχουν λοιπὸν σήμερα, μέσα σὲ τόσα ὑλικὰ ἀγαθά, ὑπάρχουν ἄνθρωποι
νηστικοὶ καὶ γυμνοὶ καὶ ἄστεγοι. Αὐτὸ εἶναι ντροπὴ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους σήμερα,
ντροπὴ γιὰ τὸν πλοῦτο καὶ γιὰ τὴν οἰκονομικὴ ὀργάνωση τοῦ κόσμου. Αὐτὴ ἡ οἰκονομικὴ,
ἀλλὰ καὶ πολιτικὴ ὀργάνωση, ποὺ σὰν σιδερένιο δίχτυ ἔχει τυλίξει τὸν κόσμο,
στηρίζεται στὴ θεωρία τοῦ κέρδους.
.........................................................................................
Συνέπεια τῆς οἰκονομικῆς
ὀργάνωσης εἶναι ὅτι ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ἔγινε ἀνέστιος καὶ ἄπατρις, καὶ ὁ βίος
του ἀνέορτος. Ξεριζωμένοι ἄνθρωποι χωρὶς πίστη, χωρὶς ἄλλα ἰδανικὰ ἔξω ἀπὸ τὶς
οἰκονομικές των ἐπιχειρήσεις, ταξιδεύουν διαρκῶς ἀπὸ τόπο σὲ τόπο, μὲ τὴν
ταχύτητα καὶ τὴν ἄνεση τῶν συγκοινωνιακῶν μέσων, συναλλάσσονται μὲ ὅλο τὸν
κόσμο, συνδέονται μὲ ὅλους τοὺς τόπους, ὁμιλοῦν ὅλες τὶς γλῶσσες, ἀποχρωματίζονται,
χάνουν τὸν ἐθνικό τους χαρακτήρα, γίνονται κοσμοπολίτες... Ὅλοι αὐτοὶ ἑστία δὲν
ἔχουν, οἰκογενειακὸ τραπέζι δὲν στρώνουν, Ἐκκλησία δὲν ξέρουν, ἑορτὴ δὲν
γνωρίζουν. Ἔχασαν ὅλοι τὴν ὄψη τοῦ οὐρανοῦ· δὲν τὸν βλέπουν, δὲν τὸν αἰσθάνονται,
δὲν τὸν πιστεύουν. Συγχρόνως ὅμως ἔχασαν καὶ τὴ χαρὰ τῆς γῆς...
